Rockcolumn: Nina Simone – De Nijmeegse Jaren
De columns zijn verhalen over ‘de mens achter de ‘popster’
Tekst: Tom Wouters
Nina Simone – De Nijmeegse Jaren
1988, in Nijmegen loopt een zwarte vrouw met een opmerkelijke uitstraling door de straten. Bijna niemand herkent de grote, mooie dame en daar houdt ze van, na een leven getekend door rassen- en huwelijksmishandeling, veel drank en drugs en diepe depressies. Een leven echter ook, waarin ze succes boekte als zangeres en pianiste en dat haar de bijnaam High Priestess of Soul opleverde.
Nadat haar een beurs aan het Curtis Institute of Music in Philadelphia was geweigerd, begon Nina Simone piano te spelen in nachtclubs in en rond Atlantic City; geen gemakkelijk leven voor een zwarte vrouw in de VS in de jaren vijftig. Maar haar talent was onmiskenbaar en tussen 1958 en 1974 nam Nina Simone meer dan 40 albums op en had ze in 1958 een eerste hit in de VS met George Gershwin’s, I Loves You, Porgy (uit Porgy and Bess). Omdat ze geld nodig had, verkocht Nina Simone haar auteursrechten aan de platenmaatschappij voor $ 3.000. Ze heeft daardoor nooit geprofiteerd van de albumverkoop. De heruitgave van de jazz standard ‘My Baby Just Cares For Me’, die een wereldwijde hit werd, kostte haar meer dan 1 miljoen dollar aan misgelopen royalties.
In 1964 veranderde Nina Simone van platendistributeur naar het Nederlandse Philips. Op haar debuutalbum voor Philips, ‘Nina Simone In Concert’ (1964), ging ze voor het eerst in op de raciale ongelijkheid in de Verenigde Staten in het nummer Mississippi Goddamn. Na Mississippi Goddamn was een burgerrechtenboodschap de norm in Simone’s optredens, wat niet in de smaak viel bij de muziekindustrie. Nina Simone werd vanaf dat moment min of meer genegeerd door platen-maatschappijen en muziekpromotors.
Teleurgesteld en gekwetst verliet ze de VS in 1970.
In de jaren tachtig zwierf Nina Simone de wereld rond in een haast wanhopige zoektocht naar erkenning, optredens en liefde. Ze woonde in Barbados, Liberia en Zwitserland en kwam uiteindelijk in Parijs terecht. Daar trad ze op in kleine jazzclubs voor relatief lage gages. De optredens waren soms briljant, soms gaf ze het na een kwartier op. Vaak was ze te dronken om te zingen of te spelen. Andere keren schold ze het publiek uit. Het einde van Nina Simone leek in zicht. Een Nederlandse fan en vriend, Gerrit de Bruin, besloot in te grijpen.
Nina Simone verhuisde in het voorjaar van 1988 naar Nijmegen. Ze had net een grote Europese hit gescoord met My Baby Just Cares For Me, een nummer dat ze in 1958 voor het eerst opnam. Het werd gebruikt in een commercial voor het parfummerk Chanel No. 5 in Europa.
Helaas nam ze haar persoonlijke problemen mee naar Nijmegen. Ze werd in Nijmegen door een bevriende psychiater onderzocht en gediagnosticeerd met een bipolaire stoornis (schyzofrenie). Ondanks de ellendige ziekte leidde Nina Simone een heel gelukkig leven in Nijmegen. En ze kreeg, na een juridische strijd, fatsoenlijk betaald voor het gebruik van haar muziek in de Chanel-commercial.
In 1991 verruilde Nina Simone Nijmegen voor Amsterdam, waar ze nog twee jaar woonde. In 1993 vestigde ze zich in de buurt van Aix-en-Provence in het zuiden van Frankrijk. In hetzelfde jaar werd haar laatste album, ‘A Single Woman’, uitgebracht. Ze leed een aantal jaren aan borstkanker, voordat ze stierf in haar slaap op 21 april 2003, 70 jaar oud.
In Nijmegen leeft haar geest voort in een naar haar vernoemde straat, de Nina Simonestraat.
