Review: Steve Howell & Fats Kaplin – Know You From Old
Steve Howell & Fats Kaplin – Know You From Old
Format: CD – Digital / Label: Out Of The Past Music
Release: 2025
Tekst: Garard Haarhuis
In het album ‘Know You From Old’ van Steve Howell & Fats Kaplin worden herinneringen opgehaald. In die zin dus ‘Know You From Old’. Herinneringen aan af en toe al heel oude nummers uit de Amerikaanse muziekgeschiedenis, nummers die echter nog springlevend zijn, helaas niet elke dag te beluisteren zijn, maar dat eigenlijk wel verdienen. Ook in die zin dus Know You From Old.
Dát gegeven hebben Steve Howell & Fats Kaplin aangegrepen om een aantal van deze nummers, dertien om precies te zijn, op te pakken, zo nodig op te poetsen maar de oorspronkelijke geest van de nummers in stand te houden. Een belangwekkend project, door beide heren met respect uitgevoerd.
Het zal dan ook geen toeval zijn dat dit album is uitgebracht op het Out Of The Past Music-label, het label waar ook andere albums van Steve Howell te vinden zijn, naast albums van andere artiesten en ook brengt het label af en toe een verzamelaar uit met een overzicht van een aantal nummers uit “de oude doos” die anders dreigen vergeten te worden en wat af en toe met zo’n verzamelaar voorkomen kan worden. Een nobel streven!
Het album zelf dan. Steve Howell zingt en speelt gitaar terwijl multiinstrumentalist Fats Kaplin diverse strijk- en of snaarinstrumenten bespeelt zoals de viool, mandoline, banjo, tenor banjo en bouzouki. Deze opsomming van instrumenten doet me gelijk denken aan de samenwerking tussen Jerry Garcia en David Grisman op hun albums ‘Not For Kids Only’ en vooral hun bewerkingen van Miles Davis-nummers op ‘So What’. Maar dat ter zijde. Mijn jeugdig enthousiasme gaat nogal snel met mij op de loop, ik weet het.
We gaan beginnen bij het begin… met Black Dog een nummer uit 1930 van Bayless Rose waarin de heren vrij dicht bij het origineel blijven. Een voortreffelijke banjo als begeleiding voor Steve Howell in dit inderdaad zeer traditionele nummer. “You call me dog, when I’m gone,” – “Old Black Dog when I’m gone.” Een fraai staaltje van de laagste rassendiscriminatie en natuurlijk geeft zo’n nummer een “mooi” tijdsbeeld van een tijd die ver achter ons ligt… Is dat werkelijk zo?
Een mooi en zorgvuldig gespeeld nummer is San Francisco Bay Blues, het nummer van Jesse Fuller uit 1954 en ook al vertolkt door Eric Clapton, Bob Dylan, Richie Havens en anderen Het liefje is vertrokken met een oceanliner vanaf de San Francisco Bay (Blues). De stem van Steve toont hier veel gelijkenis met een andere vertolker van dit nummer, de net genoemde Eric Clapton. Mooi gitaar- en banjo-spel, lekker snel en helder. Ondanks de droevige aanleiding best een opgewekt nummer.
Een nummer dat heel af en toe nog wel voorbij komt is Buffalo Skinners met een inhoud waar we ons nowadays niet veel meer bij voor kunnen stellen. Des te belangrijker dus om zo’n nummer als dit te “conserveren”! Het nummer vertelt een verhaal over een jacht op buffalo’s op de Southern Plains in 1873.
Het nummer werd al beroemd door de uitvoeringen van Pete Seeger en Woody Guthrie. Een bij de oorsprong passende viool van Fats leidt ons naar een mooi gezongen nummer, een bescheiden begeleiding van alleen de gitaar terwijl de viool de instrumentale hoofdrol blijft vervullen. Heel mooi. Een goed uitgewerkt nummer in 5 minuten!
Bugger Burns, vertelt het verhaal uit 1894 van een moordlustige politieagent die vrij rücksichtlos slachtoffers maakte tot hij zelf ook aan de beurt was… Het duurt soms even maar er komt altijd wel een vorm van gerechtigheid. Overal en altijd! Deze rechtvaardigheid bestond uit “44 bullets in his breast.” Kijk, zoiets tovert bij mij altijd een glimlach tevoorschijn. De melodie verraadt de blijdschap van iedereen dat de waanzin tot een einde is gekomen! Mooi!
Aan de hand van deze tekst kun je vaststellen dat er altijd een vorm van “creativiteit” is geweest ín de mensen. Geruststellende gedachte!
Gospel Plow aka Hold On is een echte spiritual uit 1917 en vooral bekend geworden door Mahalia Jackson. De tekst verwijst naar het bijbelverhaal uit Lukas 9:61-62 waarin Jezus benadrukt dat het volgen van Hem een serieuze en onverdeelde toewijding vereist, zonder terug te kijken naar het verleden. De passage gaat over een man die Jezus wel wil volgen maar eerst afscheid van zijn familie wil nemen. Dat is dus niet de bedoeling. Het gaat om onvoorwaardelijkheid. Alles achter je laten en alleen maar vooruit (kijken)! De intro doet gelijk denken aan de nummers van Elizabeth Cotton uit ongeveer dezelfde tijd terwijl even later het vioolspel van Fats een sterke gelijkenis vertoont met Bruce Springsteen in zijn Seeger Sessions. Een mooi nummer dat vooral instrumentaal sterk is opgebouwd!
Blue Ridge Mountain Blues, een omgeving, de Blue Ridge Mountains dat in verhouding (..) vrij recent bezongen werd door de Marshall Tucker Band in hun voortreffelijke Blue Ridge Mountain Sky, met de zo ongeveer meest onderschatte gitarist ter wereld Toy Caldwell!! De Blue Ridge Mountains zijn een bergketen en onderdeel van de Appalachen en de Blue Ridge Mountains zijn vooral bekend om het ruige landschap en de spectaculaire watervallen. En omdat Steve er vertrokken is heeft hij nu de Blue Ridge Mountain Blues. Weer de fijne begeleiding door Fats op z’n viool, samen met de bescheiden gitaar van Steve. Als tussenstuk weer een mooie solo van de viool. Een lekker melodieus nummer vol heimwee!
The Cuckoo, waarvan de oorsprong terug gaat naar de British Isles. De tekst van het nummer voert zelfs terug naar een folk song uit de 13e eeuw! In 1929 had Clarence “Tom” Ashley er een “hit” mee. British Isles vraagt om een toelichting. Er waren vele jaren waarin de Britten de heersende macht waren in wat nu zo ongeveer de Verenigde Staten van Amerika zijn. Met het verliezen van de Onafhankelijkheidsoorlog (1775-1783) kwam er een einde aan die overheersing. Dichter bij huis was er ook genoeg aan de hand. Waar niet overigens. Het heette niet voor niets “Rule Britannia, Britannia rules the waves” in de zin van een “rijk” – de koloniale macht dus – zó groot dat de zon er nooit ondergaat… Tot de Interpretation Act van 1978 (!) was het gangbaar te spreken
over de British Isles. Echter daarbij hoorde dan ook Ierland en dat was natuurlijk best wel vreemd omdat Ierland gewoon een zelfstandige republiek was (en nog steeds is). In 1978 heeft men daarom besloten niet meer van de British Isles te spreken maar van de British Islands om daarmee het verschil tussen het toch wel koloniale begrip en de echte werkelijkheid aan te geven. En dat het nodig was om Ierland in die zin los te koppelen was ook meer dan gewenst omdat een overgrote meerderheid van de Ierse bevolking zich vooral niet “British” vindt en er juist trots op is Iers te zijn.
Met deze inleiding in het achterhoofd moet The Cuckoo begrepen worden. Ogenschijnlijk staat de vogel symbool voor een nieuwe lente, voor verandering maar de dubbele bodem zit er in dat het staat voor je een vreemde voelen in een groter geheel en met dat laatste idee gaan we nu luisteren naar The Cuckoo! Feitelijk wel een countryblues in midtempo, een beetje hees gezongen, veel vioolwerk of kan ik hier beter fiddle zeggen. En voor alle duidelijkheid: De letterlijke, redelijk onschuldige, teksten moeten dus dubbelzinnig uitgelegd worden zoals hiervoor beschreven. Het is eigenlijk een soort code, net als bij ons in WWII waarin je onmogelijk letterlijke protestteksten kon zingen maar aan de hand van een lied als dit wist iedereen die het aanging wat er werkelijk mee bedoeld werd. Een mooi “onschuldig” nummer dus over die mooie vogel The Cuckoo…!
Cold Haily Windy Night, nog zo’n oudje, deze keer uit Schotland anno 1776. Het nummer is bekend geworden in 1971 door Martin Carthy. De inhoud beschrijft de smeekbede van een man aan het raam bij zijn geliefde om hem binnen te laten omdat het buiten een Cold Haily Windy Night is, een zogenaamde “night-visiting song”. Het nummer kent verschillende titels met dezelfde inhoud en staat o.a. op het repertoire van de Dubliners. Ondanks dat het in die tijd not done was, werd de beste jongen toch binnen gelaten. Mooi.
The Escape Of Old John Webb, waarbij in de bio melding gemaakt van het euvel hoe vaak artiesten ergens over zingen en spelen zonder daar ook maar een greintje gevoel of verbinding mee te hebben, iets dat ik ook wel eens op moet merken in mijn recensies en… dat dit dus in het geheel niet van toepassing is op Steve Howell & Fats Kaplin, die er juist wél in slagen de juiste toon te raken en de juiste sfeer over te brengen. Dat is een kwaliteit! De hier bezongen John Webb weet op enig moment uit de gevangenis in Salem, Massachusetts te ontsnappen waar hij als valsemunter opgesloten zat. In die tijd, de koloniale tijd met Engelse overheersing, was er gebrek aan geld, wat de mensen er soms toe bracht geld na te maken om daarmee alsnog in staat te zijn de broodnodige boodschappen te kunnen betalen……tot dat ontdekt werd natuurlijk, maar goed, deze John Webb vond het welletjes en wist te ontsnappen.
Lekker opstandig vrolijk gezongen door Steve, met een bijna middeleeuwse begeleiding op gitaar, later aangevuld met viool. En ondanks dat de Engelsen hem op de hielen zaten in een poging hem weer te arresteren, lukte het John Webb uit hun handen te blijven. Tijd voor een feestje dus “and the best dancer among them all was Old John Webb who was just set free!” Klasse!
One Kind Favor, van Blind Lemon Jefferson uit 1927/28 en ook al bekend door Bob Dylan, de Grateful Dead en Peter, Paul & Mary. Steve vraagt “haar” slechts One Kind Favor. “To see that my grave is kept clean. Een nummer vooral bekend van B.B. King en T. Bone Burnett. In de uitvoering van Steve Howell & Fats Kaplin hebben ze het nummer “uitgekleed” tot een hele eenvoudige melodie waarin de zang begeleid wordt door alleen een kort geknepen banjo en bas. Heel mooi. We moeten ons goed realiseren dat het in de tijd waarin dit nummer geschreven werd het fatsoenlijk begraven niet voor iedereen gegeven was, laat staan dat het graf dan ook nog netjes kon worden onderhouden…!
Shawneetown, een plaats in de staat Illinois, vertelt het verhaal van het harde leven van het werken in een zoutmijn langs de Ohio-rivier, ook in Illinois. Het nummer begint met luide viool waarna iedereen wakker is. De viool begeleidt de gezongen tekst verder, samen met de gitaar. De teksten zijn duidelijk, het leven is hard, het leven is hard, dus is het leven hard en Steve geeft daar verschillende voorbeelden van, inclusief de randverschijnselen die bijna onvermijdelijk zijn in zo’n leven. Een pure blues-tekst met een mooi melodieus instrumentaal deel.
De laatste twee nummers op dit album liggen iets dichterbij qua geschiedenis. Allereerst van George en Ira Gershwin het But Not For Me, bij mij vooral bekend in verschillende uitvoeringen van alweer een favoriet van mij, Chet Baker. Dit nummer, oorspronkelijk geschreven voor de musical Girl Crazy, ging daarna gelukkig een zelfstandig leven leiden als jazz standard. En aan de ene kant ben ik natuurlijk bevooroordeeld maar van de andere kant ben ik natuurlijk super nieuwsgierig naar wat Steve en Fats er van gebakken hebben. De verwachting was dat het sterk zou afwijken van Chet en meer in lijn met de rest van het album zou zijn en… dat is ook zo! Het vioolspel van Fats geeft aan het nummer een absolute romantische lading waar het zingen van Steve bijna pratend is. Maar… het is wel heel apart en heel mooi. Zo kan het ook. Wat het belangrijkste is dat de bedoelingen van Steve doorklinken in de stem van Steve, het is “voelbaar” en dat is heel mooi!
Mood Indigo, een prachtig nummer van Duke Ellington en Barney Bigard, geniet de eer om dit fijne album af te sluiten. Een bijna lichtvoetige gipsy melodie als inleiding tot dit instrumentale nummer waar Steve Fats begeleidt op een bescheiden akoestische gitaar. Mooi.
Het album ‘Know You From Old’ van Steve Howell & Fats Kaplin is met heel veel liefde gemaakt. Dat voel je! En ik denk dat dat de belangrijkste eigenschap die je een album mee kunt geven. Als je daar in slaagt heb je het goed gedaan en deze beide heren zijn daar zonder meer in geslaagd. Dat er veel teksten zijn die een (glim)lach teweeg brengen is een bonus! De keuze voor de nummers die ze vertolken is een hele fijne, ze geven een sfeertekening van een tijd, ver achter ons. Hoewel, zoals ik bij het eerste nummer Black Dog al opmerkte moeten we ons serieus afvragen of dat werkelijk zo is…
Misschien is het daarom zo goed dat dit album er juist nú is.
De heren zijn er 100% in geslaagd de essentie van de nummers vast te houden terwijl ze er wel hun eigen invulling aan hebben gegeven, zodanig zelfs dat je bijna niet realiseert dat de meeste nummers al zo’n lange geschiedenis achter zich hebben. Heel knap gedaan!
Mijn favorieten op dit album zijn Black Dog, Bugger Burns, Gospel Plow, The Escape Of Old John Webb en But Not For Me.
Ik heb heerlijk van genoten van dit album!
Tracks:
01. Black Dog
02. San Francisco Bay Blues
03. Buffalo Skinners
04. Bugger Burns
05. Gospel Plow
06. Blue Ridge Mountain Blues
07. The Cuckoo
08. Cold Haily Windy Night
09. The Escape of Old John Webb
10. One Kind Favor
11. Shawneetown
12. But Not For Me
13. Mood Indigo
Website: https://www.steve-howell.com/