Mark Lanegan – Sing Backwards and Weep
Uitgeverij: Orion Publishing / EAN: 9781474615495
Release: 2020
Tekst: Paul Op den Kamp
Na het nieuwe album verschijnen ook de memories van Mark Lanegan. Het terugkijken op zijn leven en de verschillende keuzes die hij maakte inspireerde de zanger tot het schrijven van nieuwe liedjes. De recensie van het album verscheen al eerder op deze website.
De afgelopen jaren is klaarblijkelijk hip om een autobiografie uit te brengen. Diverse collega’s gingen Mark Lanegan al voor, denk aan namen als Bruce Springsteen, Keith Ricards, Bob Dylan, Phil Collins, Tina Turner, Elton John en Patti Smith. Op zijn eigen manier vormt Lanegan de buitencategorie. Waar de meeste van dit soort boeken toch de nadruk leggen op succes en de glamour van het muzikantenleven richt hij zijn pijlers op zichzelf.
Wat volgt is een kritisch zelfonderzoek waarin hij toont welke gevolgen zijn verslavingen hadden op het leven van hem en anderen. De titel dekt dan ook volledig de literaire inhoud. Kijk terug en je kunt niet anders dan verdriet hebben voor de man in kwestie. Het boek beslaat alles tussen de jeugd van de zanger en de periode waarin hij eindelijk afkickt. De lezer wordt haast van de eerste pagina ondergedompeld in een leven dat al op jonge leeftijd draait om het gebruik van drank en drugs.
Wat meteen opvallend is hoe zeer het verhaal verteld wordt met de stem van Lanegan. Het taalgebruik komt overeen hoe de zanger spreekt en zingt. Of hij het echt volledig zelf schreef of dat er gebruik werd gemaakt van een ghost-writer is niet bekend. Mocht dit wel het geval zijn dan is het een knappe prestatie.
Al lezend laveer je tussen de donkere destructie van de verslaving als ook de vreemde absurde situaties waarin Lanegan (juist door zijn afhankelijkheid?) terecht komt. Situaties die aanzetten tot lachen maar waar later het besef opdringt dat het in de basis toch niet zo heel prettig is. Op dit vlak toont Lanegan zichzelf in alle rauwe eerlijkheid.
Ook analyseert hij goed hoezeer zijn gedrag op het gebied van relaties en seks toch echt elementen toxische masculiniteit bevat. Al vanaf zijn vroege jeugd maakt hij bepaalde keuzes. Waarbij hij zich wel afvraagt ‘zijn er nu alternatieven om te reageren’.
Maar aangezien hij nergens een andere voorbeeld krijgt blijft dat de manier om op de wereld te reageren. Ronduit schokkend is het een na laatste hoofdstuk voordat hij gaat afkicken. Als een bezetene rent hij door Amsterdam op zoek naar drugs. Een situatie die duidelijk aantoont hoe hij niet zonder de chemische genotsmiddelen kan.
Van een vrolijk kaliber is het telefoongesprek met platenbaas Ivo Wats, oprichter van het 4AD label. Lanegan die zonder platencontract zit hoopt dat Wats hem wel laten toetreden tot zijn stal van artiesten. Wat blijkt: Wats wil alleen informeren hoe ze in de studio een bepaald effect hebben gemaakt.
Het boek is op een manier ook te lezen als een geschiedschrijving van het genre Grunge. Als jonge vent leerde Lanegan de muziek kennen in het postpunk tijdperk, favorieten die hem en zijn tijdgenoten beïnvloeden. Verderop duikt een hele cast aan beroemde collega’s op. Hole, Nick Cave, Neil Young, Stone Tempel Pilots, Nirvana en The Gun Club.
Een geslaagd boek dat op vele manieren gelezen kan worden. Als autobio van een bekende zanger, als muziekgeschiedenis of om inzicht te krijgen in het begrip verslaving. Sing Backwards and Weep.